Stilstaan is achteruitgaan. In een maatschappij die constant in verandering is, blijkt vernieuwing cruciaal om mee te blijven. Dit geldt ook voor de Europese universiteiten. Hoewel dit al eeuwenoude instellingen zijn, hebben ook zij geen garanties. Soms wordt er zelfs nu al gefluisterd dat het einde voor hen nadert en dat afschaffen een logische keuze zou zijn … “Curating the European University” wenst hierbij stil te staan, waar mogelijk een (tegen)antwoord te bieden en zelf ook suggesties voor de toekomst aan te reiken. Tijdens dit congres presenteerden onderzoekers van verschillende Europese educatieve instellingen hun visies waarvan de congresbijdragen werden gebundeld in dit boek.
Blauwdruk
Vooraleer in te gaan op de inhoud, nog even stilstaan bij de algemene “look and feel”: aan de bovenzijde van het boek zijn ongetrimde randen. Op die manier presenteert elke bijdrage zich als een aangesloten geheel: de lezer dient zelf deze pagina’s los te maken. Hoewel het een interessant idee is, leest het in de praktijk niet echt praktisch. Een indicatie dat dit ook inhoudelijk zijn doel wat voorbijgaat, is te vinden op de cover, in de vorm van een verduidelijkende sticker met als opschrift “The untrimmed pages of this book are intentional and part of the design”. Eens de pagina’s echter zijn losgescheurd, ligt het boek wel goed in de hand en leest de tekst in blauwe druk wel gemakkelijk. De bijdragen zijn grafisch ook erg duidelijk onderscheiden met bijvoorbeeld verschillen in lettertypegrootte en bladschikking.
Vol (toekomst)plannen
Zo divers als de lay-out is, zo uiteenlopende zijn ook de invalshoeken: zo focussen sommige bijdragen bijvoorbeeld op de universiteit als een instituut waar het mogelijk moet zijn om materie te bestuderen zonder dat hiervoor onmiddellijke en aantoonbare praktische relevantie hoeft te zijn, terwijl anderen dan weer zweren bij een universiteit die zich meer dienstbaar en open moet stellen ten aanzien van de maatschappij. Dit wil echter niet zeggen dat er ook geen gelijkgestemdheid is: zo komen de thema’s open access en het ten volle benutten van het potentieel dat de digitale revolutie ons te bieden heeft, geregeld ter sprake en vullen de verschillende bijdragen elkaar hierin mooi aan. Om toch ook even een kritische noot te laten horen: niet alle bijdragen zijn kwalitatief even goed. Bij enkele ervan kan zelfs de vraag worden gesteld of deze wel echt in de lijn liggen van het onderwerp. Buitenbeentjes zijn er echter op elk congres en deze schoonheidsfoutjes kunnen dan ook zeker door de vingers worden gezien.
Concluderend is dit dus goede lectuur voor wie een breed beeld wil krijgen van mogelijke initiatieven om de universiteit in het specifiek – maar evengoed ook andere onderzoeks- en onderwijsinstellingen – voor te bereiden op de/hun toekomst. Early adopters zullen dan ook zonder twijfel de nodige ideeën opdoen om stilstand te vermijden en de toekomst aan volle snelheid tegemoet te razen.