Iedereen stelt wel eens uit: we hebben allemaal een aantal taken die we minder graag doen en soms is het makkelijker om die simpelweg te laten liggen, dan om deze meteen aan te pakken. Scholieren zijn op dat gebied niet anders. Als we terugdenken aan onze eigen jeugd, dan kan iedereen wel een opdracht of een test voor de geest halen waarbij we besloten om “eerst nog even de broodnodige ontspanning” te nemen, vooraleer we aan de slag gingen … als we al aan de slag gingen. Bij sommige jongeren neemt uitstelgedrag te grote proporties aan: ouders, leerkrachten en vaak ook de jongeren zelf zitten met de handen in het haar en weten niet meer van welk hout pijlen te maken. In zo’n gevallen wordt er soms voor studiebegeleiding gekozen. Ingrid Verhaegen, zelf al 25 jaar lerares Engels en Nederlands, studiebegeleidster – en een bekeerd uitsteller – deelt in dit handboek haar uitgebreide ervaring en licht do’s en don’ts to in het omgaan met schools uitstelgedrag.
Lijvig
Uitgebreid is hierbij de juiste woordkeuze: het boek telt dan wel 261 goedgevulde bladzijden, oorspronkelijk waren dat er zelfs zowat 500. Bij de uiteindelijke samenstelling is de verstandige beslissing genomen om een selectie te maken en minder essentiële – maar daarom niet minder interessante – passages beschikbaar te stellen via de website van de uitgever. Het boek zelf is opgebouwd in acht grote delen. Eerst licht de auteur haar eigen verhaal toe en introduceert ze twintig casestudies, semi-fictieve personages die meestal gebaseerd zijn op een aantal verschillende leerlingen die doorheen het boek terugkomen. Daarna wordt er stilgestaan bij wat uitstelgedrag precies is en worden een aantal basisopvattingen (en misvattingen) rond studie belicht. Daarna zijn er twee specifieke hoofdstukken die zich enerzijds richten op ouders en anderzijds op scholen en leerkrachten. Ten slotte wordt er nog meer gefocust op techniek, meerbepaald hoe neutrale gesprekken te voeren over studie en hoe concreet met studiebegeleiding aan de slag te gaan. Het achtste en laatste hoofdstuk bevat een aantal nabeschouwingen.
Onderwijzend
Dat de auteur een leerkrachte is, valt zeker ook te merken aan het boek. Ze herhaalt de hoofgedachten frequent, geeft occasioneel (huiswerk)opdrachten aan de lezer en werkt met heel veel voorbeelden om haar gedachtegangen inzichtelijk te maken. Het meest kenmerkend is echter de schrijfstijl: de lezer wordt geregeld persoonlijk aangesproken. Je krijgt dan ook niet het gevoel dat je zomaar een boek aan het lezen bent, nee, de auteur vertelt je haar eigen verhaal, daagt je uit, deelt haar kritische bedenkingen, en soms ook haar eigen onzekerheden. Geen alwetende auteur dus: de eigen zwaktes of tekortkomingen komen heel openhartig aan bod. Zo worden psychologen en pedagogen expliciet aangesproken wanneer de auteur stelt dat ze dit boek geschreven heeft vanuit de praktijk, naar ons gevoel “misschien iets te veel geschilder met de grove borstel”. Herhaaldelijk komt ook de oproep terug dat iemand met meer theoretische kennis rond dit onderwerp haar ervaringen zeker mag duiden. Ergens is het wel spijtig dat het bij een oproep blijft en dat er naar aanleiding van dit boek geen concrete stappen zijn ondernomen om zo iemand wat nauwer te betrokken. Er moet namelijk veel worden verteld en soms heb je als lezer het gevoel dat het wat moeilijk werd om alles nog inzichtelijk te houden en gestructureerd te krijgen. Iets meer vertrekken vanuit een theoretisch kader had misschien dan ook wat houvast kunnen bieden.
Common-sense & no-nonsense
Dit boek staat vol praktijkkennis en getuigt van jarenlange expertise, zorgvuldig gedocumenteerd en in een visie gegoten. Een mooi praktijkvoorbeeld als inspiratiebron voor theoretici, maar ook voor professionals en leken die in aanraking komen met schools uitstelgedrag. Soms mist het boek wat theoretische diepgang, maar de common-sense en no-nonsense aanpak in dit boek heeft zeker zijn verdienste. In dit handboek wordt ten slotte ook frequent naar verwezen naar een werkboek, om samen met de visie die uiteengezet wordt in dit handboek echt mee aan de slag te gaan. Dit werkboek is momenteel nog niet beschikbaar, maar lijkt een belangrijke – en misschien zelfs essentiële component – om woorden ook om te zetten in daden en uitstelgedrag succesvol aan te pakken. Iets om naar uit te kijken!