Dit boek beschrijft het verhaal van Raymond Buyse die in de jaren ‘ 20 van de vorige eeuw samen met zijn mentor, de befaamde Ovide Decroly naar de Verenigde Staten vertrekte op studiebezoek. Hun doel was om meer te weten te komen over de wetenschappelijke studie van het kind, meer specifiek over de werking van de Amerikaanse toegepaste psychologie. Eigenlijk gaat het om de persoonlijke notities van de jonge pedagoog. Geschreven ter contemplatie, maar ook met de bedoeling om later op basis hiervan eenmaal terug aan het thuisfront de reis in alle geuren en kleuren te kunnen vertelllen.
Intiem & tweetalig
Het manuscript biedt dan ook een intiem inzicht van hoe een kleine Belg het toen al grote Amerika in die tijd beleefde. Het verhaal zit vol referenties naar bekende wetenschappers (psychologen, pedagogen, filosofen …). Zo passeren ondermeer Thorndike, Skinner, Dewey, Kilpatrick … de revue. Verwacht je echter niet aan gedetailleerde profielbeschrijvingen: soms blijft hun aanwezigheid in het verhaal beperkt tot één enkele verwijzing, meestal aangevul met waar (in welk instituut) en hoe de beide heren de persoon in kwestie ontmoetten. Vermoedelijk om een zo ruim mogelijk publiek aan te spreken, werd er gekozen om het boek in twee talen uit te schrijven: het originele Franse manuscript en een – meer geschikt voor de internationale lezer – Engelse versie.
Gekaderd
Bovengaande beschrijving zou kunnen doen vermoeden dat het boek zelf enkel het reisverhaal omvat en dat de enige verdienste van de auteurs is om het vaak – zoals ze zelf aangeven – onleesbaar handschrift van Raymond Buyse te digitaliseren. Niets is minder waar. Ruim de helft van de 115 (Engels) of 123 (Frans) pagina’s schetsen namelijk een uitgebreid en gedetailleerd kader voor dit reisverhaal. Dit kader leest misschien wat moeilijker voor leken, voor wie iets minder met het veld vertrouwd is, maar biedt een onmiskenbare meerwaarde aan het boek. In eerste instantie lees je hier misschien gehaast en wat sneller door: je wil nu eenmaal snel aan het ‘eigenlijke verhaal’ beginnen. Niettemin zal je doorheen het reisverhaal merken dat je geregeld terugbladert: dankzij handige voetnoten verwijzen de auteurs namelijk terug naar hun analyses die meer diepgang bieden en de lezer een interpretatie geven van wat er tussen de lijnen te lezen valt.
Op verkenning
Verder uitwijden zou ons te ver leiden. Aan de geïnteresseerde lezer zou ik graag aanraden om eerst het inleidend kader grondig door te nemen en daarna samen met Raymond Buyse op verkenning te gaan, op te gaan in zijn verwondering. In het vlot lezend reisdagboek zal je dan – mede door de goede duiding – veel te weten komen over Buyse zelf, over de tijdsgeest van toen in de Verenigde Staten en hoe psychologen en pedagogen daar te werk gingen. Een uniek boek!