Levenslang leren is een slogan die in onze kennismaatschappij een prominente plaats heeft ingenomen. We zijn nooit helemaal ‘volleerd’, altijd blijft er ruimte voor vorming, training en verdere opleiding. Niet alleen als individu word je hiermee geconfronteerd, ook voor organisaties is VTO bij de personeelsleden een realiteit. Hoe spring je hier als organisatie het best mee om? Wat bied je aan, hoe stuur je je aanbod bij en evalueer je het, wat moet je absoluut doen en wat zeker niet? De auteurs proberen in dit lijvig boek op een gestructureerde manier op deze en andere vragen te antwoorden en om de lezer in een inzicht te geven in wat een strategisch VTO-beleid in organisaties nu juist omvat.
‘Werk maken van leren’ wil het VTO-beleid situeren in een ruimer kader, een leidraad geven om een VTO-beleid te ontwerpen en ook de blik van de lezer te verruimen en verder te kijken dan traditionele vormen van VTO en VTO-beleid. Om dit zo toegankelijk mogelijk te houden, is duidelijk niet gekozen voor een zware, wetenschappelijk schrijfstijl. Een mengvorm blijkt eerder de keuze: er wordt vlot geschreven, maar er is ook aandacht voor de noodzakelijk referenties die op het eind van het hoofdstuk telkens overzichtelijk staan opgelijst. Als dusdanig dan ook makkelijk voor wie graag nog wat meer diepgang opzoekt.
Stap voor stap
Het boek is iteratief opgebouwd en neemt je stap voor stap mee in de wereld van VTO. Het eerste hoofdstuk focust op het begrippenkader. Concepten als competenties, kennis, leren … worden hierin gedetailleerd uitgelegd en in het groter geheel geplaatst. Hoofdstuk twee schakelt dan een versnelling hoger en focust op de basispijlers van een strategisch VTO-beleid, waarna hoofdstuk drie kijkt naar hoe dit in de praktijk kan worden toegepast. Hoofdstuk vier neemt wat gas terug en staat daarnaast even stil bij werkplekleren. Vaak wordt bij een opleidingsprobleem namelijk onmiddellijk uitgekeken naar externe of formele oplossing. De auteurs wijzen echter op belangrijke vragen die men in het kader hiervan best altijd even stelt, zoals ‘Is formele vorming hier wel de meest geschikte oplossing voor het probleem dat zich stelt bij deze werknemer’ en ‘Zijn er geen opportuniteiten binnen het bedrijf of binnen de functie die informeel leren kunnen stimuleren?’. Ten slotte wordt er in hoofdstuk vijf ook stilgestaan bij het strategisch belang om ook vanuit het beleid VTO goed op te volgen en te managen. Soms kan het misschien voorkomen dat je in het midden van een hoofdstuk plots even niet meer helemaal mee bent met verhaal. De duidelijke structuur van het boek (en het register van definities achteraan) bieden je echter een goede houvast om snel opheldering te vinden en de draad te hervatten. Na 320 pagina’s blijf je uiteindelijk achter met een overvloed aan kennis en een goed beeld van wat voor een omvangrijk werk een degelijk onderbouwd VTO-beleid wel niet is.
Afwisselend
De auteurs beseften duidelijk dat het simpelweg theoretisch omschrijven van alle inhoud uit de bovenvermelde hoofdstukken het boek niet alleen minder relevant voor de praktijk zouden maken, maar ook zeer zwaar om te lezen. Om dit te vermijden hebben ze een aantal afwisselingen voorzien die het voor de lezer aangenamer maken: zo zijn er geregeld ‘richtvragen’ die interessant kunnen zijn voor professionals die zelf aan de slag willen, worden alle principes uitgebreid voorzien van (geschreven) illustraties, en vangt elke belangrijk onderdeel aan met een quote die de kernboodschap van de komende paragrafen kort, krachtig (en soms ludiek) samenvat.
Meer bewust
Dit boek lijkt zeker aan te raden voor iedereen die professioneel bezig is met VTO en VTO-beleid in organisaties. Zij kunnen dit boek gebruiken voor inspiratie en om meer zicht te krijgen op nieuwe opportuniteiten of kansen die dit voor kort over het hoofd werden gezien. Ook voor wie hier gewoon wat interesse voor heeft, is dit boek geen slechte keuze. De duidelijk opbouw en heldere aanpak maakt het ook voor hen interessant. Niet alleen om gewoon wat bij te leren, maar ook om eens stil te staan bij de eigen situatie. De volgende keer dat je op de werkvloer komt, zal je misschien veel meer bewust zijn van hoe doordacht er in jouw bedrijfscontext met VTO wordt omgesprongen (of juist niet) …